Cây hương nhu tía có tác dụng quan trọng trong giảm sốt, lợi thấp, mồ hôi,… Đó là lý do vì sao loại cây này được dùng nhiều trong chữa đau bụng, cảm mạo, nhức đầu, nôn ói, chảy máu cam, tiêu chảy, chảy máu cam,…
Cây hương nhu tía là cây gì?
Cây hương nhu tía hay còn được gọi là cây é đỏ, é tía, tên khoa học là Ocimum sanctum L., họ Bạc hà (Lamiaceae). Cây hương nhu tía loài loại cây cổ nhiệt đới, thường mọc hoang hoặc được trồng để lấy lá làm rau ăn, tuy nhiên chủ yếu cũng được trồng làm thuốc.
Đây là loại cây được trồng bằng hạt vào cuối mùa xuân, sau 6 tháng là có thể thu hoạch.
Người ta thường hay dùng thân, cành, lá, hoa của cây hương nhu tía để làm thuốc chữa bệnh.
Thông thường, cây sẽ được thu hái vào lúc chúng đang ra hoa.
Có thể để nguyên cành hoặc cắt thành từng đoạn khoảng 2 – 3 cm rồi đem phơi khô trong bóng râm để dùng dần.
Hương nhu tía là loại cây thân thảo có chiều cao khoảng gần 1 mét, thân có màu đỏ tía, có lông bao phủ xung quanh.
Toàn thân cây tỏa ra một mùi thơm rất dễ chịu. Lá mọc đối nhau, thường có màu nâu đỏ, mép răng cưa, lông ở cả mặt trên và mặt dưới, cuống lá dài.
Hoa thường tụ thành một chùm đứng, gồm nhiều hoa màu trắng hoặc màu tím, xếp thành vòng khoảng 6 – 8 chiếc trên một cuống dài.
10 công dụng của cây Hương nhu tía
Chữa cảm mạo, nhiễm lạnh do đi mưa
Bài thuốc 1: Hương nhu tía 500g, Hậu phác tẩm gừng nướng 200g, Bạch biển đậu (Đậu ván trắng) sao vàng 200g đem tán thành bột mịn, trộn đều với nhau. Mỗi lần dùng, lấy khoảng 8 – 10g pha với nước sôi để uống. Mỗi ngày uống 2 lần vào trưa và tối, uống sau bữa ăn. Dùng liên tục tử 2 – 3 ngày.
Bài thuốc 2: Hương nhu tía 100g tán thành bột mịn, pha với nước sôi uống ngày 2 lần, mỗi lần 8g. Uống cho đến khi mồ hôi ra hết, bệnh sẽ khỏi.
Để giúp bệnh tình nhanh chóng thuyên giảm, người bệnh nên kết hợp với bài thuốc xông dưới đây:
Dùng Hương nhu tía, lá Sả, lá Bưởi (nếu không có lá có thể dùng vỏ bưởi, bỏ cùi trắng và thái lát mỏng), Ngải cứu, lá Khuynh diệp, lá Tre, lá Tía tô, lá Gừng, lá Húng chanh, cành lá Thanh táo, mỗi vị 15g đem rửa sạch rồi cho vào 5 – 6 lít nước đun sôi.
Đun 5 phút thì hạ lửa nhỏ, lấy một tấm lá chuối tươi hoặc một tấm vải mỏng bịt kín miệng nồi, đậy vung đun thêm chừng 1 phút nữa để tích hơi nước.
Sau đó, dùng nước này xông khoảng 15 – 20 phút. Tiếp tục cho thêm một ít nước âm ấm rồi tắm trong phòng kín.
Trị cảm sốt, đau nhức đầu
Hương nhu tía tươi một nắm đem giã nát, cho vào môt ly nước ấm để vắt lấy nước cốt uống.
Phần bã còn lại dùng để đắp lên đầu, trán và thái dương sẽ nhanh chóng dứt cơn đau đầu, cảm sốt.
Trong trường hợp sốt ra mồ hôi nhiều, người bệnh có thể dùng thêm 200g sắn dây tươi giã nát, vắt lấy nước uống.
Giúp tóc nhanh dài, bóng mượt
Hương nhu tía, lá bưởi (có thể dùng vỏ bưởi), quả Bồ kết khô, mỗi vị 10g. Tất cả đem đốt sơ qua trên lửa than rồi nấu cùng 3 lít nước, pha ấm rồi gội đầu.
Mỗi tuần nên gội 2 – 3 lần sẽ giúp tóc nhanh dài và rất bóng mượt.
Trị hôi miệng
Hương nhu tía 10g sắc với 200 ml nước cho đến khi còn lại còn 100 ml. Dùng nước này để súc miệng và ngậm hằng ngày, liên tục trong 15 ngày để thấy hiệu quả bất ngờ mà nó mang lại.
Nên dùng vào buổi sáng và tối trước khi đi ngủ để thuốc phát huy được hiệu quả tối ưu.
Chữa phù thũng, đục nước tiểu
Hương nhu tía 9g, rễ cây cỏ tranh 30g, Ích mẫu thảo 12g tất cả đem sắc với 600 ml nước cho đến khi cô lại còn khoảng 200 ml.
Dùng nước này uống thay cho nước trà hằng ngày, uống liên tục trong 10 ngày.
Chữa tiêu chảy do lạnh bụng
Hương nhu tía 12g, Tía tô (cả lá và cành) 9g, Mộc qua 9g đem sắc với 3 bát nước cho đến khi đặc lại còn 1 bát.
Uống trong ngày sau bữa ăn sáng.
Trị viêm đường hô hấp ở trẻ nhỏ
Hương nhu, Bán hạ, Hoắc hương, Hoàng cầm, Kinh giới, Phục linh, Đẳng sâm mỗi vị 10g, Cam thảo 5g sắc nước uống.
Mỗi ngày uống từ 4 – 6 lần cho đến khi hết bệnh.
Chữa chậm mọc tóc ở trẻ
Hương nhu 40g sắc cùng với 200 ml nước rồi trộn với một ít mỡ lợn đã nguội bôi lên đầu.
Phương pháp này sẽ giúp tóc mọc rất nhanh.
Chữa đau bụng, tiêu chảy
Mùa hè là thời điểm dễ bị đau bụng, tiêu chảy nhất do thường xuyên uống nước đá, ăn các đồ ăn lạnh.
Lúc này, bạn có thể lấy lá Tía tô, Hương nhu, Mộc qua, mỗi vị 12g sắc uống, những cơn đau bụng sẽ nhanh chóng dứt điểm và tiêu chảy cũng vì thể ngưng hẳn.
Chữa cảm mùa hè
Mùa hè thường dễ bị cảm nắng với các triệu chứng như phát sốt, tim hồi hộp, tiểu tiện màu vàng đỏ, miệng khát, đau đầu,…
Người bệnh có thể dùng lá Hương nhu tía, Diếp cá, Điền cơ hoàng, Cát căn, mỗi vị 12g, Mộc hương 4g, Thạch xương bồ 8g đem sắc nước uống sẽ nhanh chóng giải bệnh.
Một số lưu ý khi dùng hương nhu tía:
- Không nên uống quá nhiều hương nhu vì có thể hao khí
- Không nên uống nóng vì có thể gây nôn ói vì trong hương nhu có tính ôn
- Người ra mồ hôi nhiều, trúng nhiệt không nên dùng
