Theo thống kê của Bộ Y tế, ước tính đến năm 2020 có khoảng 8 triệu người Việt nhiễm virus viêm gan B mãn tính. Bệnh có thể dẫn đến những biến chứng như xơ gan, suy gan hay ung thư gan, bệnh viêm gan siêu vi B cần được điều trị càng sớm càng tốt.
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin để bạn có thể phòng ngừa và phát hiện sớm, sớm có những phương pháp điều trị đúng nhất.
1. Khái niệm bệnh viêm gan siêu vi B là gì?
Bệnh viêm gan siêu vi B là căn bệnh hiểm nghèo thường gặp nhất thế giới do siêu vi khuẩn B (HBV) gây ra. Việt Nam là một quốc gia có tỷ lệ bị nhiễm siêu vi B thuộc những nước nhiều nhất thế giới. Hiện nay, nước ta có khoảng 1/9 dân số đang bị nhiễm căn bệnh này.
2. Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh viêm gan siêu vi B do vi khuẩn B gây ra và nó là căn bệnh lây lan lặng lẽ, tiến triển âm thầm. Khi siêu vi khuẩn vào đường máu đến gan nhưng HBV tự nó không trực tiếp mà hoạt động của hệ miễn dịch chống lại HBV trong tế bào gan.
Hệ miễn dịch của người bệnh không được đáp ứng thì virus sẽ đi tấn công và tàn phá tế bào gan của người bệnh. Các con đường lây truyền bệnh viêm gan siêu vi B:
Lây truyền qua đường máu
Một con đường lây nhiễm chủ yếu của viêm gan B trong qua các dụng cụ dính máu của người bệnh sang người lành như những dụng cụ y tế khử trùng không tốt, châm cứu, xỏ tai…
Virus viêm gan B sống rất dai ở môi trường bình thường, nó có thể tồn tại ngay trong máu khô nhiều ngày. Nếu không tự bảo vệ bản thân thì khả năng nhiễm bệnh viêm gan siêu vi B là rất cao.
Lây từ mẹ sang con
Nếu người mẹ nhiễm bệnh thì khả năng con bị bệnh là rất cao, đặc biệt khi sinh bé mà không có bất cứ biện pháp nào bảo vệ. Người mẹ mắc bệnh viêm gan siêu vi B nên thăm khám định kì và các bác sĩ chuyên khoa sản nhi biết được tình trạng để có những biện pháp xử lý phù hợp.
Lây qua đường tình dục
Tình dục không an toàn cũng là một nguyên nhân bị lây bệnh, bất cứ hoạt động tình dục nào nếu không có biện pháp bảo vệ cũng đều dẫn tới việc lây nhiễm căn bệnh này.
Căn bệnh này rất dễ lây nhiễm tuy nhiên nó không quá nguy hiểm và không có cách bảo vệ bởi nó không lây qua đường hô hấp (tuyến nước bọt). Người lành bệnh có thể yên tâm khi ăn uống chung với người bệnh, nó không phải lây qua đường hô hấp như nhiều người đã lầm tưởng.
3. Triệu chứng- dấu hiệu nhận biết bệnh
Dấu hiệu nhận biết
Người mắc bệnh rất khó có thể phát hiện ở giai đoạn đầu bởi nó có những biểu hiện kín đáo. Trong những người mắc bệnh chỉ khoảng 1/3 các trường hợp có biểu hiện lâm sàng như mệt mỏi, nước tiểu vàng, vàng da, chán ăn, buồn nôn…
Đa phần các triệu chứng không rõ nên người bệnh thường bỏ qua đến khi phát hiện thì bệnh đã biến chứng thành xơ gan, ung thư gan…việc điều trị khó khăn và hiệu quả không cao.
Bệnh trở thành viêm gan B mãn tính, các triệu chứng sẽ nặng hơn như khó chịu, ăn khó tiêu hoặc đi ngoài. Trong một số trường hợp, bệnh nhân sẽ bị gan và lách sưng to, đau khớp, sưng đỏ tay chân…
Những biến chứng của bệnh viêm gan siêu vi B
- Xơ gan
Xơ gan làm cho lá gan bị tổn thương dẫn đến tình trạng làm suy giảm chức năng gan khiến cơ thể trở nên yếu dần.
- Cổ trướng
Nó xảy ra theo tiến trình của xơ gan, nếu chướng nặng có thể chèn ép vào các tạng trong ổ bụng và gây khó thở.
Chảy máu tiêu hóa do tăng áp lực tĩnh mạch gây giãn tĩnh mạch thực quản hoặc vùng đáy dạ dày, cũng có thể do rối loạn đông máu.
4. Phương pháp điều trị
Phương pháp Đông y
Trước khi có những tiến bộ trong y học, nhiều người bệnh trước đây đều chữa trị bằng các bài thuốc đông y. Một số bài thuốc giúp chữa trị bệnh viêm gan siêu vi B hiệu quả:
- Bài thuốc số 1
Bài thuốc này gồm có bá chi liên, bạch hoa xà nhiệt thảo, hoàng cầm, diệp hạ châu, cà gai leo, nhân trần, bạch thược, bạch truật, bạch linh, sài hồ, ngũ vị tử và một số thành phần khác.
Bài thuốc có công dụng nhuận gan, giải độc, thanh nhiệt khử thấp, hoạt huyết hóa ứ. Nó giúp nâng cao chức năng gan và chống lại sự phát triển của tà độc và virus gây bệnh. Bài thuốc này có thể chữa trị những bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, men gan cao…
- Bài thuốc số 2
Thang thuốc này gồm có vị thuốc nhân trần, diệp hạ châu mỗi loại 16g, thổ phục linh 12g, hậu phác 8g, vỏ bưởi phơi khô 16g, rau má 12 g, hạt quả dành dành 12g, rễ cây đinh lăng 12g, 8g vỏ đại.
Mỗi ngày sắc một thang lấy nước uống, phù hợp cho những người bị bệnh kết hợp cùng với một số triệu chứng như suy nhược cơ thể, nóng trong người, mất ngủ.
Phương pháp Nam y
Thuốc có nguồn gốc thảo dược đang trở thành một xu hướng nở rộ hiện nay, bệnh viêm gan siêu vi B cũng được nhiều người bệnh tìm kiếm và chữa trị bằng thuốc nam.
Một số thảo dược rất có lợi cho gan như diệp hạ châu, nhân trần, cỏ nhọ nồi, rau bắp, đáng chú ý nhất chính là cây chó đẻ. Dưới đây là một số bài thuốc về cây chó đẻ để chữa bệnh.
- Bài số 1: Cây chó đẻ kết hợp với đường
Bài thuốc này đơn giản khi lấy 20g cây chó đẻ sao khô rồi sắc 3 lần nước và hòa 3 lần nước với nhau. Cuối cùng, bạn cho thêm đường vào đun sôi đến khi tan và nếm vừa uống, bạn có thể uống 4 lần trong ngày với bài thuốc này vào sáng, trưa, chiều, tối. Bạn có thể sử dụng thuốc đến khi xét nghiệm có kết quả âm tính thì có thể dừng lại.
- Bài số 2: Cây chó đẻ với một số loại thảo dược khác
Cây chó đẻ 30g cùng với nhân trần, sài khô mỗi loai 12g, chi tử 8g, cho tất cả các vị thuốc trên vào sắc để uống hàng ngày. Mỗi ngày uống một lần vì nó là những nguyên liệu dễ kiếm và sử dụng nên có thể áp dụng nó lâu ngày mà không lo tác dụng phụ.
Ngoài việc dùng cây chó đẻ để chữa bệnh viêm gan siêu vi B, người bệnh cần kết hợp với ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý, không được sử dụng rượu, bia trong thời gian điều trị. Đặc biệt, bạn phải thăm khám thường xuyên để theo dõi tình trạng bệnh để có những biện pháp xử lý và ngăn ngừa những biến chứng.
Phương pháp Tây y
Trong vài năm trở lại đây, y học đã phải triển, phát hiện ra nhiều loại thuốc mới để điều trị bệnh viêm gan siêu vi B. Chữa trị kịp thời giúp bệnh không có những biến chứng, giảm viêm gan, hạn chế xơ gan và ung thư gan. Hiện nay, 6 loại thuốc đã được chấp thuận và kiểm tra độ hiệu quả của nó.
- Interferon alpha
Loại thuốc này được chấp thuận vào năm 1991 và nó là thuốc dạng chích, người bệnh sẽ chích 3 lần mỗi tuần trong vòng 6 tháng đến 1 năm hoặc lâu hơn. Tác dụng phụ của thuốc có thể gặp như triệu chứng giả cúm, nhức đầu, trầm cảm…
- Pegylated interferon (Pegasys)
Đây cũng là thuốc dạng chích được chấp thuận vào tháng 5-2005, thuốc này chỉ cần chích 1 lần/tuần và hiệu quả hơn interferon thông thường. Tuy nhiên, loại thuốc này cũng có những tác dụng phụ như interferon.
- Lamivudine (Zeffix)
Đây là loại thuốc dạng viên đầu tiên và mỗi ngày chỉ cần uống một lần, đặc biệt thuốc không có tác dụng. Thuốc được chấp thuận vào năm 1998, có thể dùng cho cả người lớn và trẻ nhỏ nhưng điều trị lâu dài, siêu vi có thể biến đổi khiến thuốc trở nên kém đi.
- Adefovir Dipivoxil
Thuốc có tác dụng cả với siêu vi B thường hay kháng thuốc lamivudine, tuy ít tác dụng phụ nhưng cũng có thể có tỷ lệ nhỏ bệnh nhân có thể biến chứng trên thận. thuốc chỉ dùng được cho người lớn và được chấp nhận vào tháng 9-2002.
- Entecavir
Đây là loại thuốc được xem có hiệu quả chống siêu vi B mạnh nhất và ít gây đề kháng trên bệnh nhân mới, chưa dùng thuốc kháng siêu vi nào. Thuốc dạng viên uống một lần mỗi ngày, hầu như không có tác dụng phụ và chỉ dùng ở người lớn, được chấp nhận vào tháng 4-2005.
- Telbivudine
Thuốc được chấp nhận vào tháng 9-2006, nó là dạng viên uống mỗi lần mỗi ngày và ít có tác dụng phụ. Thuốc chỉ dành cho người lớn.
5. Cách phòng ngừa bệnh
Bạn có thể phòng ngừa bệnh viêm gan siêu vi B với các biện pháp sau:
Tiêm vaccine phòng ngừa viêm gan B
Vaccine này nên được tiêm càng sớm càng tốt, thông thường hiện nay sẽ được tiêm sau khi sinh, trong vòng 24 tiếng đầu trẻ sẽ được tiêm vaccine phòng bệnh này. Tổng số mũi phải tiêm là 3 mũi, mũi thứ 2 cách mũi 1 một tháng, mũi 3 cách mũi 1 sáu tháng
Những thói quen tốt giúp phòng bệnh
Viêm gan siêu vi B lây qua đường máu, tình dục nên cách phòng bệnh đến từ những thói quen sinh hoạt hàng ngày, thay đổi một số thói quen giúp bạn tự bảo vệ chính mình.
Một số biện pháp được sử dụng như sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, không dùng chung bơm kim tiêm, không dùng chung những vật dụng cá nhân có thể gây trầy xước, không nên xăm, châm cứu nếu có cần kiểm tra những dụng cụ hành nghề, mang găng tay nhựa nếu phải tiếp xúc với máu.
Chủ động chống độc, bảo vệ gan
Trước vấn nạn thực phẩm bẩn hiện nay, những thói quen không tốt sẽ khiến gan ngày càng suy yếu, giảm sức đề kháng tạo điều kiện cho virus viêm gan B xâm nhập. Nó sẽ hủy hoại gan và khiến bệnh tiến triển nhanh hơn và biến chứng thành xơ gan.
Trên đây là bài viết chia sẻ những kiến thức cơ bản về căn bệnh viêm gan B mà các bạn nên biết để có thể chủ động phòng ngừa bệnh chăm sóc sức khỏe bạn thân và gia đình mình tốt hơn.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không nên áp dụng khi không có sự hướng dẫn và sử dụng từ bác sĩ
