Theo khảo sát của các chuyên gia bệnh viêm nhiễm phụ khoa của phòng khám phụ khoa thì tỉ lệ phụ nữ mắc bệnh viêm cổ tử cung lên đến hơn 50% trong độ tuổi từ 20 đến 50 tuổi. Trong nhóm đối tượng phụ nữ đã mang thai thì tỉ lệ này lên đến hơn 90%.
Cho thấy đây là một căn bệnh rất dễ mắc ở đa số nữ giới, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
1. Khái niệm
Cổ tử cung là một đoạn ống thông âm đạo với cổ tử cung. Trong trạng thái bình thường, nguy cơ viêm nhiễm vùng tử cung là rất thấp.
Tuy nhiên nếu bị những tổn vật lý – như các hoạt động thô bạo, sinh hoạt nhiều, vệ sinh kém khoa học, sinh con bằng phẫu thuật, quan hệ tình dục không an toàn,…hoặc sức đề kháng của phái nữ yếu thì có khả năng dễ mắc bệnh này.
Bệnh viêm cổ tử cung là hiện tượng vi khuẩn, nấm ký sinh trùng xâm nhập, phát triển trong vùng âm đạo gây lên tình trạng viêm nhiễm, lở loét, mưng mủ ở cổ tử cung. Bệnh nếu không phát hiện có biện pháp điều trị kịp thời thì sẽ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của nữ giới và có khả năng diễn biến nghiêm trọng đến khả năng sinh sản.
Bệnh viêm cổ tử cung có hai loại:
- Viêm cổ tử cung cấp tính
- Viêm cổ tử cung mãn tính.
Trong giai đoạn cấp tính, người bệnh thấy ra nhiều dịch mủ có màu xanh hoặc vàng. Có cảm giác đau vùng bụng dưới hoặc vùng lưng.
Để nhanh khỏi bệnh, cần làm đúng theo chỉ định của bác sĩ dùng đúng kháng sinh, tránh làm việc quá sức, tránh sinh hoạt quan hệ, tránh dùng nước quá nhiều vào vùng kín,…
Tránh những tác nhân kích thích này bệnh sẽ nhanh khỏi. Còn nếu không chữa trị sớm, bệnh sẽ tiến triển thành mãn tính, gây ra các hậu quả nguy hiểm cho sinh sản có thể dẫn đến ung thư hay vô sinh.
2. Nguyên nhân
Vệ sinh kém khoa học
Vệ sinh bộ phận sinh dục không đúng cách là nguyên nhân dẫn đến các bệnh viêm cổ tử cung và nhiều bệnh phụ khoa khác. Vệ sinh bộ phận sinh dục kém sẽ dẫn đến tình trạng viêm nhiễm, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển trong âm đạo.
Bên cạnh đó việc dùng các chất tẩy rửa, vệ sinh vùng kín quá nhiều gây tổn thương vùng âm đạo làm mất đi độ ẩm tự nhiên của âm đạo, khiến âm đạo suy yếu, dễ bị viêm nhiễm.
Quan hệ tình dục thô bạo, không an toàn
Việc quan hệ tình dục thô bạo gây ra các tổn thương lên âm đạo, khiến cho vùng âm đạo chảy máu, viêm nhiễm dễ mắc các bệnh lây qua đường tình dục như bệnh giang mai, bệnh sùi mào gà, bệnh lâu,…
Có tiểu sử mắc bệnh phụ khoa
Có tiểu sử mắc bệnh phụ khoa ở các tuyến lân cận như viêm âm đạo, viêm tử cung, viêm vòi chứng, viêm bàng quang,…Do vậy, các viêm nhiễm có khả năng lây lan sang cổ tử cung gây lên hiện tượng viêm cổ tử cung.
Sử dụng thuốc điều trị kéo dài
Sử dụng thuốc điều trị kéo dài gây thay đổi nội tiết tố trong cơ thể khiến cho rối loạn hệ miễn dịch và làm giảm sức đề kháng của cơ thể. Dẫn đến cơ thể suy yếu dễ mắc các bệnh viêm nhiễm do vi khuẩn tấn công.
Phẫu thuật gây tổn thương cổ tử cung
Bệnh nhân từng phẫu thuật ngoại khoa trước đó gây tổn thương cổ tử cung: như đặt vòng tránh thai, làm phẫu thuật nạo phá thai,…không an toàn, kém vệ sinh khiến cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập, phát triển.
Việc phát hiện nguyên nhân bệnh viêm cổ tử cung giúp cho việc định hướng điều trị phù hợp và hiệu quả. Đồng thời, phát hiện bệnh sớm có thể ngăm bệnh tiến triển thêm nặng. Nếu không phát hiện bệnh kịp thời bệnh có thể gây trở ngại cho sinh hoạt hằng ngày và sức khỏe phụ nữ. Những tác hại của viêm tử cung ở nữ giới gây ra:
- Cổ tử cung viêm gây đau đớn có thể xuất huyết âm đạo
- Trở ngại trong quá trình thụ thai.
- Gây rối loạn kinh nguyệt, khiến chị em mất tự tin.
- Nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, ung thư cổ tử cung và nguy hiểm tới tính mạng.
3. Triệu chứng- dấu hiệu nhận biết bệnh
Cũng như nhiều bệnh lý khác, dấu hiệu bệnh viêm cổ tử cung cũng tiến triển qua 2 giai đoạn là cấp và mãn tính. Mỗi giai đoạn bệnh có những biểu hiên khác nhau, phái nữ nên biết để có thể phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị kịp thời tránh bệnh diễn biến nghiêm trọng hơn khó điều trị.
Ở giai đoạn bệnh viêm cổ tử cung cấp tính
Dấu hiệu mắc viêm cổ tử cung trong giai đoạn cấp tính đó là:
- Ngứa ngáy, đau rát vùng kín có hiện tượng sưng, đỏ vùng âm đạo.
- Ra nhiều khí hư hơn bình thường, khí hư có màu trắng đục dạng đặc quánh hoặc màu vàng xanh, dạng loãng có mùi hôi khó chịu.
- Có cảm giác đau khi quan hệ đôi khi có hiện tượng ra máu.
- Khi khám phụ khoa và soi cổ tử cung có biểu hiện viêm loét, rỉ máu, rỉ dịch.
Ở giai đoạn bệnh viêm cổ tử cung mãn tính
Viêm nhiễm cấp tính sẽ nhanh chóng chuyển sang giai đoạn mãn tính nếu không có phương pháp điều trị kịp thời. Khi chuyển sang giai đoạn viêm nhiễm mãn tính bệnh sẽ có những triệu chứng nặng hơn:
- Ra nhiều khí hư hơn bình thường và có thêm hiện tượng viêm lộ tuyến cổ tử cung. Âm đạo tiết ra nhiều khí hư bất thường: như có màu vàng hoặc xanh đi kèm với mùi hôi khó chịu.
- Ra máu vùng âm đạo bất thường khi không phải đến kỳ kinh nguyệt. Kinh nguyệt bất thường, chậm kinh, rong kinh.
- Thường xuyên có cảm giác đau buốt vùng bụng dưới và lưng,… Đau vùng bụng dưới từ âm ỉ đến đau dữ dội tùy theo mức độ, tình trạng bệnh.
- Khi giao hợp hoặc khi vệ sinh có cảm giác đau cổ tử cung.
- Xuất huyết bất thường khi quan hệ tình dục hoặc hoạt động mạnh.
Những dấu hiệu này không chỉ gây phiền toái, khó chịu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày mà còn có khả năng viêm nhiễm sang các vùng khác của bộ phận sinh dục như gây viêm tử cung, viêm buồng trứng, viêm vòi trứng,…nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến vô sinh, hiếm muộn.
Biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh viêm cổ tử cung chính là nguy cơ ung thư cổ tử cung nếu bệnh kéo dài mà không điều trị gây ảnh hưởng đến sức khỏe phái nữ.
4. Phương pháp điều trị
Đông y
- Trinh nữ hoàng cung
Là một vị thuốc đông y có tác dụng kháng viêm, giải độc, ức chế sự tổng hợp các tế bào khối u lành tính và ác tính. Dùng để đặc trị các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, bệnh viêm cổ tử cung và các bệnh u nang, u sơ buồng trứng khá hiệu quả.
- Cây ích mẫu
Trong đông y, cây ích mẫu là một loại dược có tính hàn, vị đắng có tác dụng điều hòa kinh nguyệt, tiêu viêm, giải độc, đặc trị viêm lộ tuyến, viêm âm đạo, vùng cổ tử cung.
- Dương quy
Là dược có tính chất ôn, trung hỗ trợ bổ huyết, trị viêm, hoạt động trường, điều hòa kỳ kinh nguyệt, chữa chứng đau bụng kinh, và rối loạn kinh nguyệt. Tuy nhiên đường quy cũng có công dụng nhuận tràng, trị táo bón vì vậy những người mắc viêm đại tráng, bệnh tiêu chảy không nên sử dụng loại dược này.
- Hoàng bá
Là loại dược có tính chống viêm, tiêu viêm hỗ trợ điều trị các bệnh phụ khoa, viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến tử cung sẽ mang lại hiệu quả điều trị tốt.
- Bài thuốc 1
Thành phần: 30g lá đào tươi, 30g trinh nữ hoàng cung, 20g đường quy, 10g phèn chua.
Cách dùng: Đem sắc chung các vị thuốc trên với nhau, để nguội sau đó lấy hỗn hợp vệ sinh vùng kín và ngâm rửa vùng kín.
- Bài thuốc 2
Thành phần: 30g lá nhội, 50g ích mẫu và 10g bồ kết.
Cách dùng: đem tất cả đun sôi để nguôi rồi rửa sạch vùng âm đạo, ngâm tiếp trong khoảng 15 phút.
- Bài thuốc 3
Thành phần: 30g địa bì cốt, 20g xà sàng, hoàng bá 20g.
Cách dùng: tương tự sắc tất cả lên, ngâm rửa với vùng kín, kiên trì thực hiện 1 lần/ngày cho tới khi khỏi.
Nam y
Lá lốt là một loại ra gia vị, lá lốt còn là một vị thuốc chữa trị bệnh viêm cổ tử cung và nhiều bệnh phụ khoa hữu hiệu khác. Nếu như bị viêm âm đạo, viêm âm hộ hay viêm nhiễm cổ tử cung thì phái nữ có thể dùng bài thuốc sau:
Dùng một nắm lá lốt khoảng 5 lá, 40g nghệ, 20g phèn chua, rửa sạch, cho vào nồi đun sôi với 1 lít nước. Đem hỗn hợp đun sôi trong khoảng 10 phút, rồi vặn nhỏ lửa đun tiếp thêm 15 phút nữa. Gạn hỗn hợp ra bát, để nguội thì dùng rửa âm đạo, phần còn lại dùng để xông âm đạo.
5. Cách phòng ngừa bệnh
Để phòng ngừa bệnh viêm cổ tử cung, phụ nữ cần lưu ý:
- Vệ sinh vùng kín hàng ngày sạch sẽ, thường xuyên thay quần áo trong và giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ.
- Khi quan hệ cần tránh những hành vi thô bạo, quan hệ lành mạnh, an toàn.
- Khi sinh con cần chú ý vệ sinh hơn và tránh những tổn thương lên vùng cổ tử cung. Khi nhận thấy những dấu hiệu bệnh, có khí hư ra nhiều nên đi khám ngay.
- Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn mãn tính, cần điều trị hoàn toàn. Lúc bệnh chưa nghiêm trọng, nên dùng kháng sinh, trước lúc đi ngủ nên đặt thuốc vào âm đạo, cách một ngày một lần, mỗi đợt điều trị bệnh nên dùng từ 7 đến 10 lần. Tránh tiếp xúc, giao hợp khi đang sử dùng thuốc.
- Nếu bệnh nặng các bệnh nặng nên tiến hành những liệu pháp trị liệu vật lý như dùng tia laser, nhiệt hoặc phẫu thuật ngoại khoa khi điều trị bệnh khác.
- Trong lúc điều trị bệnh, cần đến kiểm tra định kỳ xem vùng niêm mạc cổ tử cung có bị bong hay không và tình trạng tiết dịch của âm đạo để có phương pháp điều trị đúng hướng. Đây cũng là biện pháp điều trị ung thư hiệu quả.
Nếu khi phát hiện các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh viêm cổ tử cung thì các chị em nên đi kiểm tra và điều trị càng sớm càng tốt. Nhằm hạn chế những biến chứng của bệnh ảnh hưởng đến cuộc sống, chức năng sinh sản và sức khỏe.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không nên áp dụng khi không có sự hướng dẫn và sử dụng từ bác sĩ.
