Bệnh giời leo – zona là một loại bệnh ngoài da gồm những cụm mụn đầy nước, dày đặc gây đau đớn cho bệnh nhân. Bệnh này cùng họ với thủy đậu. Tuy bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó khá ngứa và mất thẩm mỹ nên cũng cần có cách điều trị đúng cách. Trước khi điều trị, bạn cũng cần xác định rõ nguyên nhân, triệu chứng để chữa đúng cách hơn.
1. Khái niệm bệnh giời leo – zona là gì?
Bệnh giời leo – zona là bệnh do nhiễm trùng virus varicella-zoster (VZV) gây ra và đây cũng là virus gây thủy đậu. Virus có thể sống trong hệ thần kinh và có thể điều khiển thuận lợi để trở lại, xuất hiện những phát ban da màu đỏ gây đau và rát.
Bệnh thường xảy ra ở người lớn tuổi và ít gặp ở trẻ con. Nó có thể xuất hiện ở một bên của cơ thể, thường trên thân, cổ hoặc khuôn mặt, nó không đe dọa tới tính mạng.
2. Nguyên nhân gây bệnh
Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện
Nguyên nhân bị bệnh giời leo –zona này thường xảy ra ở trẻ em, đối tượng có nguy cơ mắc bệnh thủy đậu và dẫn tới zona sau này. Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện nên virus tái hoạt động bệnh rất cao.
Người có hệ miễn dịch suy yếu
Nhóm nguyên nhân này thường xuất hiện ở đối tượng người già, nhất đối với người trên 50 tuổi do hệ miễn dịch đang suy yếu, mất khả năng ức chế virus gây bệnh.
Do stress kéo dài
Nếu thần kinh bị căng thẳng liên tục và kéo dài sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, suy giảm hệ miễn dịch tạo cơ hội do virus có cơ hội trở lại và phát bệnh.
Các nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân gây ra bệnh giời leo –zona do đang bị HIV/AIDS, đang mắc bệnh ung thư, sử dụng thuốc steroid, ức chế thần kinh, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm…
3. Triệu chứng- dấu hiệu nhận biết bệnh
Bệnh giời leo –zona có một số biểu hiện khác nhau do tùy vào thể trạng sức khỏe của mỗi người.
Giai đoạn đầu
Bệnh thường có những biểu hiện giống với các bệnh nhiễm trùng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức khắp người…
Giai đoạn sau
Trong giai đoạn này, các triệu chứng thấy rõ như đau, rát, nhức, đôi khi là đau dữ dội, rát bỏng và ngứa và vùng da này tăng nhạy cảm khi sờ vào sẽ thấy đau, rát tăng lên rõ rệt. Bạn sẽ thấy đau có thể liên tục, gián đoạn và có thể đau khủng khiếp.
Vùng da xuất hiện một mảng dát màu hồng đỏ, nổi mụn nước, mụn mọc thành từng chùm, hết đợt này đến đợt khác.
Sau khoảng 2-4 tuần, các mụn nước này khô, bong vảy và tự khỏi nếu không bị bội nhiễm hoặc biến chứng. Nếu trường hợp, bệnh bị bội nhiễm người bệnh có thể bị sốt cao hơn, vùng bị bệnh mưng mủ, lây lan, nhiễm trùng máu.
Một số vùng thường bị bệnh giời leo – zona như cổ, tay, miệng, môi, mắt. Bệnh có thể có những biến chứng gây viêm, loét giác mạc, để lại sẹo thậm chí gây mù lòa.
4. Phương pháp điều trị bệnh giời leo – zona
Phương pháp Đông y
- Bài số 1: Trị thể thấp nhiệt
Thể thấp nhiệt với các vùng tổn thương có màu đỏ, mụn nước tụ lại, chất nước bên trong vỡ ra hoặc lở loét gây đau nhức, lưỡi hơi đỏ…Bài thuốc này có những thành phần thảo dược quý giúp thanh hóa thấp nhiệt, lượng huyết, giải độc.
Các vị thuốc: Phục linh bì, đậu đỏ, ý dĩ nhân, địa phu tử, kim ngân hoa, sinh địa, xa tiền tử, xích thước, mã xỉ hiện, xa tiền thảo, bội lan, hoắc hương, cam thảo. Mỗi vị thuốc 10g và sắc lấy nước uống.
Cách dùng: Mỗi ngày một thang sắc lấy nước uống, uống khoảng 4 thang có thể thấy tình trạng bệnh thuyên giảm. Các sắc như sau; cho vào nồi cùng 5 bát nước sắc đến khi còn hai bắt thì đổ tiếp 4 bát và lại sắc còn lại 1 bát. Hòa nước thuốc lần một với lần hai với nhau chia thành hai phần, uống trong ngày và khi bụng đói.
- Bài số 2: Trị nhiệt độc
Những người bệnh giời leo – zona có những biểu hiện như vùng tổn thương có màu đỏ, nốt ban, mụn nước mọc gom một chỗ hoặc rải đều như dải khăn, nóng rát, đêm không ngủ được, họng khô, miệng đắng, táo bón…
Bài thuốc có thể trị nhiệt độc có tác dụng thanh nhiệt, tả hỏa, giải độc và giảm đau với các vị thuốc huyền sâm, đại thanh diệp, quán chúng, hoàng cầm, liên kiều, kim ngân, sinh địa, mã xỉ hiện, đơn bì sao, xích thược, lục đậu.
Bài thuốc cũng được sắc uống theo ngày.
- Bài số 3: Trị khí trệ huyết ngưng
Thể này thường xuất hiện ở những người lớn tuổi, sau khi những tổn thương đã lành nhưng vẫn còn đau, mất ngủ, ngũ tạng phiền nhiệt, lưỡi đỏ hoặc đỏ tối.
Nguyên liệu bài thuốc gồm: uất linh, huyền hồ sách, kim linh tử, tử thảo căn, thanh bì, đương quy, bạch thược sao, ty qua lạc, mỗi thứ 12g cũng mang sắc uống trong ngày.
- Bài số 4: Trị khí trệ huyết ứ
Người bị bệnh giời leo –zona với biểu hiện những nốt phỏng sắc tối, đau liên tục, môi thâm, móng tay xanh, chân tay lạnh, cơ thể mệt mỏi, vùng da bị bệnh đã lành nhưng đau.
Các vị thuốc như đào nhân, đương quy, sinh địa, chỉ xác, sài hồ, cam theo, xích thược, xuyên khung, cát cách, ngưu tất. Cách sắc thuốc cũng tương tự như bài một với hai lần sắc để chia đều cho hai lần uống trong ngày.
- Bài thuốc 5: Trị can kinh uất nhiệt
Nguyên liệu: hoàng cầm, long đờm thảo, chi tử, trạch tả, mộc thông, sinh địa, đương quy, cam thảo, huyền sâm, mạch môn.
Người bệnh có biểu hiện bằng những nốt ban đỏ và có nước, thể bệnh này có khiến da mặt căng bóng, đau như lửa đốt, họng khô, miệng khát, toàn cơ thể bứt rứt khó chịu, nước tiểu vàng…
- Bài thuốc 6: Thể tỳ hư, thấp trệ
Bài thuốc để kiện tỳ, trừ thấp, giải độc với những biểu hiện gồm sắc ban chuẩn không tươi, mụn nước dày, có thủy bào lớn, loát chảy nước, chán ăn, bụng đầy, sắc nhợt…
Nguyên liệu: hậu phác, trần bì, bạch truật, bạch linh, trạch tả, trư linh, cam thảo, nhục quế, sinh khương, khương hoạt, đại táo, kim ngân hoa, bồ công anh, huyền hồ.
Cách dùng: Mỗi thang sắc uống theo ngày.
Các bài thuốc này không dùng cho vùng da bị zona lở loét hay mưng mủ.
Phương pháp Nam y
- Chữa bằng tỏi
Tỏi chính là khắc tinh của bệnh giời leo –zona, bởi nó chứa nhiều chất kháng sinh tự nhiên, loại bỏ virus đồng thời ngăn chặn chúng lây lan, cách chữa đơn giản chỉ cần bóc vỏ, thái lát sau đó đặt chúng lên vùng da bị bệnh từ 10-15 phút rồi dùng vải sạch ẩm lau vùng da khô.
Bạn có thể áp dụng cách này một ngày một lần đến khi các vết mụn nước khỏi hẳn.
- Tinh dầu chàm
Nó có tác dụng làm giảm các nốt mụn nước, tiêu diệt virus vi khuẩn gây hại đồng thời tăng khả năng phục hồi vết thương.
Bạn thoa lượng dầu chàm vừa đủ lên vùng da bị bệnh và để nguyên chúng tự khô, áp dụng từ 2-3 lần 1 ngày tùy mức độ nhẹ của bệnh. Bạn nên chọn mua những loại tinh khiết, không pha tạp chất và có nguồn gốc rõ ràng.
- Nha đam
Nha đam là một thành phần không thể thiếu và có tác dụng thần kì nếu muốn có làn da đẹp và nó có tác dụng chữa bệnh giời leo – zona.
Cách thực hiện: cắt lát nha đam đắp trực tiếp lên vùng da bị zona hoặc chế thành chất gel lỏng và bôi lên vùng da bị bệnh. Nha đam cũng có thể uống để điều trị từ bên trong, uống trực tiếp nhưng cũng cần loại bỏ cặn nha đam và hòa vào nước với tỷ lệ thích hợp, uống một ngày một cốc.
- Mật ong
Mật ong chứa chất kháng khuẩn vô cùng cao, loại bỏ và tiêu diệt virus, vi khuẩn cả trong và ngoài cơ thể. Bạn có thể sử dụng mật ong như thuốc bôi ngoài da rồi rửa lại bằng nước ấm và có thể áp dụng 2-3 lần/ngày hoặc có thể kết hợp mật ong với nghệ để nâng cao sức đề kháng ngăn chặn bệnh tái phát.
Nước mật ong ấm vào buổi sáng còn giúp thanh lọc cơ thể.
- Dùng rượu Hoàng Liên
Loại rượu này được ngâm từ 10g hoàng liên với 100ml rượu trắng 30 – 4000, cho rượu ngâm hoặc bạn có thể thoa lên vết thương, sau vài lần thì bệnh có thể khỏi vĩnh viễn mà không bị tái phát.
Rượu giúp chữa trị các nốt mụn nước xuất hiện ở vùng niêm mạc môi, miệng, quanh miệng hoặc má hiệu quả. Bệnh nhân cảm thấy khó chịu khi xuất hiện tình trạng ngứa rát và có những mụn nước. Nếu sử dụng rượu để chữa bệnh sẽ khỏi hoặc không bị bội nhiễm có thể tự bớt sau 7-10 ngày.
5. Cách phòng ngừa bệnh giời leo – zona
- Chế độ ăn uống hợp lý: ăn những thực phẩm hợp lý bổ sung nhiều loại vitamin có trong rau củ và các loại nước ép trái cây giúp tăng cường đề kháng cho cơ thể hiệu quả ngăn ngừa bệnh giời leo – zona
- Tập thể dục mỗi ngày để rèn luyện cơ thể dẻo dai nhiều sức khỏe và đề kháng.
- Điều trị triệt để những bệnh viêm nhiễm, bệnh cúm để không gặp tình trạng nguy hiểm đến sức khỏe.
- Giảm căng thẳng, mệt mỏi: Có thời gian nghỉ ngơi, học tập làm việc hợp lý để không gây căng thẳng.
- Tránh xa những chất kích thích như rượu bia, nước uống có ga hay thuốc lá.
- Những môi trường ô nhiễm, virus vi khuẩn sinh sống cần tránh xa để chúng không có điều kiện tiếp xúc và gây bệnh
- Những người bệnh thường xuất hiện những nốt mụn nước, những người lành bệnh không nên tiếp xúc vào vùng da bị tổn thương, để không bị lây nhiễm.
- Điều trị các bệnh về máu, rối loạn chuyển hóa, nhiễm độc…
Trên đây là một số thông tin về khái niệm, nguyên nhân gây bệnh, dấu hiệu nhận biết cũng như phương pháp điều trị, phòng bệnh giời leo – zona hiệu quả nhất hiện nay. Mong rằng với ít phút lưu lại trên bài viết này đã phần nào cung cấp cho các bạn nhiều thông tin bổ ích.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không nên áp dụng khi không có sự hướng dẫn và sử dụng từ bác sĩ.
