Bệnh giác mạc là căn bệnh về mắt thường gặp có thể được loại bỏ dễ dàng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị hoặc điều trị sai cách, bệnh viêm giác mạc sẽ rất nguy hiểm, gây giảm thị lực, thậm chí là mù lòa.
Sau đây, chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn một số thông tin cần biết về bệnh viêm giác mạc để các bạn dễ dàng phòng tránh và nhận biết bệnh viêm giác mạc để giữ gìn một đôi mắt khỏe mạnh.
1. Bệnh giác mạc là gì?
Để hiểu về bệnh giác mạc, trước tiên cần biết giác mạc là gì. Giác mạc mắt là một lớp màng mỏng, trong suốt bao bọc phía ngoài cùng của mắt. Giác mạc có nhiệm vụ bảo vệ mắt khỏi các tác nhân từ môi trường.
Đồng thời, giác mạc cũng có vai trò quan trọng trong việc khúc xạ ánh sáng từ bên ngoài vào trong mắt, giúp bạn nhìn thấy được các hình ảnh chân thực từ mọi thứ xung quanh.
Bệnh giác mạc là tình trạng tổn thương viêm hoặc do nhiễm khuẩn bên trong giác mạc.
Khi giác mạc bị viêm loét sẽ dẫn đến các di chứng và biến chứng như sẹo giác mạc, teo nhãn, lồi mắt cua và làm giảm thị lực, thậm chí là mù lòa.
Đây là loại bệnh có nguy cơ gây mù khá cao, chỉ sau bệnh đục thủy tinh thể và glocom. Chúng ta có thể phân loại bệnh giác mạc như sau:
- Theo vị trí gồm:
Viêm giác mạc nông có nghĩa là chỉ viêm nhiễm trên bề mặt giác mạc (biểu mô) và viêm giác mạc kẽ ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn của giác mạc (nhu mô).
- Theo mức độ nghiêm trọng:
Bao gồm viêm giác mạc thể nhẹ, trung bình và thể nặng, dựa vào tình trạng lây lan của viêm nhiễm đến các bộ phận khác trong mắt.
Viêm giác mạc cũng được phân loại theo cấp tính và mãn tính, xảy ra 1 – 2 lần hoặc tái đi lại ở một hoặc cả hai mắt.
- Theo nguyên nhân gây bệnh:
Chẳng hạn như viêm giác mạc do nhiễm trùng, do chấn thương vật lý, hóa học, do khô mắt, do các bệnh ở mí mắt, do bụi phấn hoa hoặc độc tố của vi khuẩn trong nước mắt (viêm kết mạc do bệnh tự miễn).
2. Nguyên nhân
Có hai nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh giác mạc là nhiễm trùng mắt và chấn thương mắt.
Nhiễm trùng mắt
Có thể là do sự xâm nhập của vi khuẩn, virus, nấm và kí sinh trùng. Do sự xâm nhập này, cơ thể phát hiện và phản ứng lại bằng cách sinh ra các kháng thể, tế bào miễn dịch bị tấn công bởi các mầm bệnh và gây viêm.
Người bệnh thường bị viêm giác mạc sau khi gặp phải các chấn thương như va đập mắt hoặc do bụi mắt, cũng có thể do bị ngã…
Bệnh giác mạc do virus là dạng phổ biến nhất và các loại virus đó là: adenovirus, herpes simplex type 1, varicella zoster. Viêm giác mạc do vi khuẩn chiếm tỷ lệ ít hơn và nguyên nhân do kí sinh trùng hoặc nấm là rất hiếm.
Do chấn thương mắt
Chấn thương mắt do đeo kính áp tròng, phẫu thuật giác mạc hoặc bất kỳ nguyên nhân nào khác gây tổn thương giác mạc đều có thể dẫn đến bệnh giác mạc.
Nếu dùng kính áp tròng mà có biểu hiện của các bệnh lý về mắt, bạn nên tháo kính ngay và đến các bệnh viện chuyên khoa mắt để được kiểm tra càng sớm càng tốt.
Nguyên nhân khác gây bệnh giác mạc không do nhiễm trùng là hậu quả của một số bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp và hội chứng sjogren gây ra.
Khi các kháng thể và tế bào miễn dịch trong cơ thể tự tấn công giác mạc, gây viêm giác mạc.
3. Triệu chứng và dấu hiệu
Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết
- Cảm thấy khó chịu, mỏi mắt, có cảm giác có dị vật ở trong mắt.
- Chói mắt, nhạy cảm với ánh sáng: người bệnh luôn muốn nhắm nghiền mắt, mi mắt nhắm chặt lại. Trẻ nhỏ thì luôn chúi vào lòng mẹ, không dám mở mắt.
- Chảy nước mắt, mờ mắt: thị lực giảm tùy theo mức độ của bệnh. Khi người bệnh tử mở mắt, hoặc vành vi mắt nước mắt sẽ chảy ràn rụa.
- Đục giác mạc, xuất hiện đốm trắng trên giác mạc, thường ở vùng trung tâm giác mạc.
- Sưng mi mắt, khó mở mắt.
- Chảy mủ từ mắt, đỏ mắt.
Nếu nguyên nhân là chấn thương hoặc nhiễm trùng, viêm giác mạc thường chỉ ảnh hưởng đến một mắt. Nếu cả hai mắt đều bị viêm, bạn cần nghĩ đến các nguyên nhân khác.
Khi gặp các triệu chứng nêu trên, người bệnh cần đến các cơ sở chuyên khoa mắt gần nhất để được khám và điều trị kịp thời, tránh mù lòa.
Thông thường, giác mạc trong suốt. Tuy nhiên, khi bị bệnh giác mạc sẽ bị xuất hiện các đốm nâu (hoặc cả một vùng) màu xám hoặc màu trắng.
Một số trường hợp loét giác mạc quá nhỏ sẽ không thể nhìn thấy bằng mắt thường mà phải dùng kính hiển vi dành cho khám mắt.
Các biến chứng của bệnh giác mạc
- Bệnh giác mạc nông chỉ ảnh hưởng đến bề mặt giác mạc nên thường không để lại sẹo. Viêm giác mạc kẽ liên quan đến các lớp sâu và rộng hơn, nhiều khả năng để lại sẹo sau khi điều trị.
Sẹo giác mạc gây cản trở tầm nhìn, đặc biệt nếu chúng xuất hiện ở vùng trung tâm của hình ảnh.
Bệnh giác mạc tiến triển nặng hơn có thể gây viêm loét và dẫn đến thủng giác mạc – một tình trạng vô cùng nghiêm trọng khiến người bệnh phải đối diện với chỉ định ghép giác mạc.
Tuy nhiên, ghép giác mạc không phải là vấn đề dễ dàng do phải có giác mạc phù hợp của người hiến tặng và quá trình thực hiện người bệnh có thể gặp phải một số rủi ro.
4. Phương pháp điều trị
Xác định được nguyên nhân gây viêm loét giác mạc sẽ giúp việc điều trị bệnh được thuận lợi và đạt kết quả cao hơn.
Nếu là do chấn thương nhẹ, chẳng hạn như xước giác mạc, bác sỹ có thể chỉ định dùng thuốc mỡ kháng sinh để tra mắt.
Bệnh viêm giác mạc có thể được điều trị bằng cả ba phương pháp: Phương pháp đông y, nam y và tây y:
Phương pháp Đông y
- Bài thuốc 1:
Chuẩn bị: Bài thuốc được sử dụng thường xuyên để điều trị bệnh viêm giác mạc là dùng những vị thuốc khổ hoàn như hoàng liên, bồ công anh, lá đơn, sài hồ nam, nụ áo, ké đầu ngựa, răng cưa, bạch chỉ nam, quả dành dành, lá xâu, xích thược, huyền sâm, long đẩm thảo, hạ khô thảo, phòng phong, khương hoạt
Cách dùng: Dùng mỗi loại từ 12g trở lên tùy theo các vị thuốc có sẵn. Bệnh nhân có thể dùng dưới dạng thuốc sắc, thuốc siro hay thuốc viên.
- Bài thuốc 2: Lương Y Đà
Chuẩn bị: Lương Y Đà với đơn như sau: 16g kinh mạn, 8g mộc tặc, 12g tật lê, 12g phòng phong, 12g hương phụ, 16g kinh giới, 12g cúc hoa, 12g khương hoạt, 12g bạch thược, 12g liên kiều, 12g độc hoạt và 12g hoàng cầm.
Thực hiện: Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Một bài thuốc khác của lương y Đặng Văn Thiệu gồm lá tiết dê, lá nụ áo, mỗi loại 16g, sắc cùng bạch chỉ nam, lá dâu tằm, cỏ thấp bút, lá rau má, hạt mào gà, hạt muồng, hạt mần kinh, quả dành dành, mỗi loại 12g. Bài thuốc này cũng dùng 1 tháng/ ngày.
Phương pháp Nam y
- Bài thuốc tang cúc câu liên gia giảm
Thành phần: 12g cúc hoa, tang diệp 8g, câu đằng 8g, liên kiều 12g, cát cánh 8g, cam thảo 4g, xa tiền thảo 12g.
Thực hiện: Sắc thuốc uống thường xuyên trong 3 – 4 ngày có thể giúp làm giảm triệu chứng của bệnh viêm giác mạc.
Lưu ý:
- Bệnh nhân loét giác mạc không nên băng kín mắt vì sẽ tạo điều kiện nóng ẩm, khiến vi khuẩn phát triển mạnh hơn.
- Tránh đeo kính áp tròng hay trang điểm trong quá trình điều trị bệnh.
- Nên đeo kính mắt để bảo vệ mắt.
- Tránh để vật khác tác động vào mắt, không đưa tay lên dụi mắt.
5. Các biện pháp phòng tránh
- Khi bị bệnh giác mạc, bệnh nhân cần được điều trị càng sớm càng tốt, ngay khi xuất hiện các triệu chứng nhiễm trùng mắt hoặc ngay sau khi mắt bị chấn thương.
- Bệnh nặng sẽ để lại di chứng về sau dù có được điều trị tốt. Do đó, quan trọng nhất vẫn là phòng bệnh đúng cách:
- Sử dụng phương tiện bảo hộ lao động để bảo vệ mắt khi làm việc như đeo kính bảo hộ khi làm việc trong môi trường nhiều khói bui, khi tiện, hàn,…
- Mang kính mát khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi cát, bụi và hạn chế sự tiếp xúc với các tia cực tím.
- Điều trị tốt và dứt điểm các bệnh về mắt, không tự lấy dị vật, khi có vật lạ xâm nhập vào mắt, nên đi khám tại các bệnh viện mắt uy tín để kiểm tra và lấy dị vật dưới kính hiển vi bởi các bác sĩ chuyên khoa.
- Cung cấp đủ vitamin A cho mắt và chớp mắt thường xuyên để tránh khô mắt.
- Đeo kính áp tròng đúng cách và vệ sinh kính sạch sẽ trước và sau khi đeo. Khi có tình trạng cộm, xốn, đau nhức cần đến tìm bác sĩ để kiểm tra mắt.
- Không dùng tay dụi mắt, không tự lấy dị vật khi có vật lạ xâm nhập vào mắt, nên đi khám tại các bệnh viện uy tín để kiểm tra lấy dị vật dưới kính hiển vi bởi các bác sĩ chuyên khoa.
- Hạn chế đồ ăn nhiều đường, muối, nhiều loại dầu, mỡ động vật.
- Ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi, cung cấp đủ vitamin và dưỡng chất cần thiết cho mắt.
- Sử dụng viên uống bổ mắt chứa hoạt chất kháng sinh tự nhiên như hoa đằng, nhằm bảo vệ giác mạc, ngăn chặn tình trạng viêm tái diễn, nhờ vậy sẽ rút ngắn thời gian điều trị, hạn chế nguy cơ bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của thuốc trong quá trình điều trị
Hãy chăm sóc và bảo vệ đôi mắt của bạn đúng cách để luôn có một thị lực hoàn hảo. Với những kiến thức đã chia sẻ bên trên, chúng tôi hy vọng bạn sẽ có cách phòng tránh và điều trị hiệu quả bệnh viêm giác mạc và luôn có một đôi mắt khỏe đẹp.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không nên áp dụng khi không có sự hướng dẫn và sử dụng từ bác sĩ.
